Breaking News: oprichter Coolblue start zorgorganisatie ...

1 februari 2017

Amsterdam, 01-04-2017,
Een van de oprichters van Coolblue kondigde vandaag aan een zorgorganisatie te starten. Slimme technologie gecombineerd met menselijke aandacht, moet ervoor zorgen dat hij uitmuntende service tegen aantrekkelijke tarieven kan bieden. ''Bij mijn nieuwe zorgorganisatie doen we alles voor een glimlach'', zo liet de ondernemer aan onze correspondent weten...

Dit nieuws is niet echt. Maar ik denk dat er best een aantal mensen zou juichen. Immers, is dit niet wat we willen? Een uitstekende klantgerichte dienstverlening van onze huisarts, apotheek, thuiszorg of kliniek tegen goede tarieven? 

Het sentiment

De titel voor dit blog kwam in me op toen ik bij de apotheek stond. Ik haalde mijn anti-allergie medicijnen op die ik al mijn hele leven gebruik (niets nieuws dus). ''Helaas, u moet toch echt opnieuw naar de huisarts want dit recept is verlopen'' hoorde ik van de vriendelijke mevrouw achter de balie. ''Ik kan er ook niets aan doen maar ik mag ze zo niet meegeven.'' Bij de balie naast mij ving ik op ''nee, het is helaas niet mogelijk in het patiëntendossier van uw huisarts te kijken, u zult deze formulieren opnieuw moeten invullen''. De wachtruimte zat ondertussen vol met meer dan tien mensen. Ik dacht: wat zou Coolblue doen? Dat bedrijf is immers een (en mijn) voorbeeld van uitmuntende service.

Steeds vaker hoor ik mensen zich verbazen. Alle zorgverleners doen hun uiterste best maar toch zijn bepaalde zaken lastig uit te leggen. Het regelen van thuiszorg is op sommige plekken zo ingewikkeld, dat je er dagen of zelfs weken mee bezig bent. Contact krijgen met een huisarts of specialist is een heel gedoe en betekent steevast dat je vrij moet nemen van je werk. En hoe vaak moet je in de zorg je eigen gegevens niet opnieuw doorgeven of stapels papieren invullen?

'Of is zo'n serviceniveau niet realistisch voor de zorg?' Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen die de zorg niet kennen, zich verbazen. Immers, als ik bij Coolblue een ijskast bestel, wordt die dezelfde avond aangesloten. Hoe kan dat verschil zo groot zijn? Of is zo'n serviceniveau niet realistisch voor de zorg?

2017: het jaar dat we de pijn gaan voelen

Eerst overwoog ik in dit blog over de ophanden zijnde techniek te schrijven. Maar daar is al genoeg over gezegd. Bovendien is het in mijn ogen ook niet waar het over zou moeten gaan.

Mijn belangrijkste vooruitzicht is dan ook mijn grootste zorg en is tevens onderdeel van mijn persoonlijke drive om in de zorg actief te zijn. Het heeft alles met voornoemde voorbeeld te maken. Ik denk namelijk dat we dit jaar op veel plaatsen in de zorg de pijn gaan voelen van oplopende capaciteitstekorten op het gebied van verpleegkundigen, verzorgenden, artsen en paramedici.

Een snelle quick scan van kranten, toont het:

Het begint langzaam zichtbaar te worden dat niet een tekort aan geld maar aan mensen het grootste probleem in de zorg is. Komende jaren zal dit erger worden. Service zoals bij Coolblue hoeven we op deze manier dan ook niet te verwachten. Sterker nog, als we geen structurele oplossing vinden voor dit groeiende capaciteitsprobleem dan mogen veel mensen straks blij zijn als ze überhaupt nog zorg binnen redelijke tijd krijgen.

Wat is er aan de hand? Een snelle analyse laat 4 belangrijke trends zien. Ik behandel ze kort voordat ik naar mijn voorgestelde (noodzakelijke) oplossingen ga.

Trend 1: Dubbele vergrijzing en ontgroening

Er komen steeds meer ouderen die ook nog eens ouder worden, oftewel een dubbele vergrijzing (zie CBS-grafiek). En dit gaat gepaard met een (lichte) krimp van het aantal mensen in de werkbare leeftijd (tussen 20-65 jaar) in dezelfde periode. Het gevolg is dat er verhoudingsgewijs een stuk minder mensen zullen zijn die in de zorg kunnen werken om alle ouderen te verplegen, verzorgen en te behandelen. Tel daarbij op dat veel zorgverleners de komende jaren uitstromen (de babyboomgeneratie die met pensioen gaat) en het beeld is duidelijk: we krijgen een enorm tekort aan handen om zorg te leveren.

Trend 2: Toenemend aantal chronisch zieken

Bovenop het feit dat ouderen meer zorg consumeren dan jongeren, is er ook een versterkend effect door het toenemend aantal chronisch zieken. Steeds meer ziekten krijgen een chronisch karakter omdat we dankzij de hoge stand van onze geneeskunde veel ziekten zo kunnen behandelen dat mensen er niet meer aan overlijden. En door onze ongezonde leefstijl (roken, weinig bewegen, slechte voeding) stijgt het aantal mensen met 1 of meerdere chronische aandoeningen drastisch. Denk aan hart- en vaatziekten, diabetes, COPD maar ook dementie en CVA's. De zorgvraag zal daarder nog eens extra stijgen.

Trend 3: Opkomst van medische technologie

'Medische technologie biedt nieuwe, unieke inzichten'Maar er is nog meer. Medische technologie biedt nieuwe, unieke inzichten. Dankzij nano-robotica, genomics, MEMS, Artificial Intelligence en verbeterende imaging kunnen we veel meer dan vroeger. En deze ontwikkeling komt in een stroomversnelling met als gevolg, zoals gebruikelijk in de zorg, dat deze nieuwe mogelijkheden erom vragen om ingezet te worden. Dit zal de druk op de vraag naar zorg verder versterken.

Trend 4: Toenemend consumentisme

Een laatste trend heeft met onszelf te maken. We worden steeds meer financieel betrokken bij onze zorg. Onze premies stijgen, nota's worden transparant(er) en ons eigen risico/bijdrage maakt ons bewuster. En daar eisen we ook iets voor terug. We willen kiezen welke kliniek, soort zorg en zelfs welke arts ons moet helpen. En zorgbedrijven spelen hierop in. We eisen bovendien behandeling of gebruiken 'slim' onze 'rechten' door aan het einde van het jaar nog snel even een gehoorapparaat, bril of dozen pillen in huis te halen. En we verwachten een ander niveau van service als we de zorgnota's deels zelf betalen. Het toenemend consumentisme vergroot de druk op de zorg verder.

Hoe keren we het tij?

Aan de hand van deze vier trends is de conclusie heel simpel: er komt veel meer vraag naar zorg terwijl de capaciteit om aan deze zorg te voldoen afneemt. We zullen dus iets moeten doen om dit te doorbreken, willen we onze zorg toegankelijk houden voor alle Nederlanders zoals nu het geval is. Maar hoe dan?

Asielzoekers

Een oplossing is, net als in de jaren '60 en '70, asielzoekers naar Nederland te halen. In die tijd wierven wij massaal mensen in Zuid-Europa, Turkije en Marokko om hier in de industrie te werken. Nu zouden we mensen uit Oost-Europa kunnen halen om in de zorg actief te worden. Of we kunnen mensen die recent hierheen gevlucht zijn omscholen tot artsen, verpleegkundigen of verzorgenden (dat zou overigens een heel ander perspectief brengen in het nu veelal op angst gebaseerde debat over vluchtelingen, maar dat is een ander verhaal).

'In mijn ogen gaat juist daarom technologie een hele grote rol spelen' De kans dat dit gaat gebeuren, is echter klein. Het is politiek onhaalbaar en bovendien zal het jaren kosten om mensen om te scholen en de Nederlandse (zorg)cultuur te leren. Daarom zullen we een alternatief nodig hebben. In mijn ogen gaat juist daarom technologie een hele grote rol spelen.

Technologie aan de vraagzijde

Technologie aan de vraagzijde van de zorg zal vooral kansrijk zijn op het gebied van secundaire en tertiaire preventie. Door zorgdata uit verschillende bronnen te combineren en met hulp van supercomputers te analyseren, kunnen we verergering van ziekten voorkomen of zelfs ziekten voorspellen. Van symptoom- naar voorspellingsgeneeskunde.

Dit geldt voor medische zorg maar ook wijkverpleging. Stel dat jouw vader of moeder vergeetachtig wordt en jij je onzeker voelt of alles wel goed gaat? Met ons nieuwe cAlarm Sense lezen sensoren automatisch in huis een leefpatroon. Zijn er afwijkingen zoals dwalen of vallen, ziet een algoritme dit en wordt het Medisch Service Center gewaarschuwd. Zo word jij als mantelzorger ontlast terwijl jouw ouders veilig thuis kunnen blijven. Zo voorkomen we een opname in het verpleeghuis, zoals in onderstaande video te zien is.

Technologie aan de aanbodzijde

En ook voor zorgverleners speelt technologie een rol zoals slimme planningssystemen, multidisciplinaire videovergaderingen, robots of zelfservicekiosken zoals Chipsoft recent introduceerde. Maar het kunnen ook kleine dingen zijn. Zoals ons nieuwe cKey waardoor thuiszorgmedewerkers niet langer tijd verliezen met halen en brengen van sleutels omdat ze met behulp van hun smartphone bij een bedlegerige cliënt toch naar binnen kunnen.

Kortom, de mogelijkheden zijn legio. In feite overal waar arbeid door technologie kan worden gesubstitueerd of ondersteund zodat we met een gelijkblijvend aantal zorgverleners meer cliënten kunnen helpen op een kwalitatief hoogwaardige manier.

Hoe zit het dan met de ''Coolblue servicebelofte in de zorg''?

Als we daadwerkelijk op deze wijze technologie INBEDDEN in de zorg dan gaat technologie ons helpen om de zorg toegankelijk, solidair en menselijk te houden. En als we technologie echt omarmen als hulpmiddel om processen te verbeteren (en dus niet als doel op zich of als leuke Silicon Valley gadget!) dan krijgen we bovendien een extra 'bonus', namelijk: unieke service!  Omdat zorg veel meer tijd- en plaats onafhankelijk wordt.

Hoe ziet dat eruit?

'Laten we in 2017 samen technologie van waarde maken voor de zorg'Kijk de volgende 2-minuten video van Henri Willems, chronisch patiënt en vader van een jong gezin. Zijn verhaal illustreert hoe een unieke zorgservice Henri weer vertrouwen geeft en tegelijkertijd ziekenhuisbezoek en opnames voorkomt. En het mooie is dat dit geen toekomstbeeld is. Dit kan ieder ziekenhuis anno 2017 zonder grote investering realiseren.

Laten we in 2017 samen technologie van waarde maken voor de zorg. Dan kunnen kwetsbare mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven en realiseren we bovendien een serviceniveau in de zorg waar zelfs Coolblue jaloers op zou zijn....