Coming soon: thuis herstellen na elke operatie?

Stelt u zich eens voor, over 5 jaar wordt u nog dezelfde dag ontslagen uit het ziekenhuis na een grote operatie. Het ‘sneller herstel in eigen huis’ protocol treedt in werking. De verpleegkundige van de thuiszorg is langsgekomen in het ziekenhuis om de overdracht van ziekenhuis naar huis bij te wonen. U bent nog wat suffig van de operatie en luistert samen met uw partner mee. De draadloze meetapparatuur gaat mee naar huis. ‘Wij kijken met u mee’, zegt de verpleegkundige. Toekomstmuziek? Zeker niet, is mijn voorspelling! In dit blog geef ik u graag een kijkje in de toekomst.

De mogelijkheden die technologie creëert zijn enorm. Ik heb het genoegen dat ik als onderzoeker bij het UMC Utrecht en FocusCura met vele fantastische nationale en internationale (zorg)professionals in aanraking kom. Allen hebben zij een eigen kijk op de inzet van telemonitoring van patiënten thuis, of op de bewaking van patiënten in het ziekenhuis. Dit heeft mij de nodige inspiratie gegeven om te onderzoeken hoe we de zorg voor patiënten en zorgverleners plezieriger én beter kunnen maken.

Sneller ontslag uit het ziekenhuis

Zo is in het UMC Utrecht o.l.v professor van Hillegersberg een ‘snel herstel’ programma opgesteld voor patiënten met slokdarmkanker die een complexe operatie ondergaan. Gewoonlijk verblijven deze patiënten zeker twee weken in het ziekenhuis voordat ze naar huis mogen. In het nieuwe programma wordt gestreefd om deze patiënten al na circa 7 dagen naar huis te ontslaan!

'Patiënten slapen beter in hun eigen vertrouwde omgeving en gaan sneller weer een beetje ‘rommelen’ in huis'Sneller herstel in de eigen omgeving moet de kans op complicaties doen verminderen. U kunt zich misschien wel voorstellen dat patiënten in hun eigen vertrouwde omgeving beter slapen en sneller weer een beetje gaan ‘rommelen’ in huis. Ook is er minder kans op vervelende (ziekenhuis)infecties, een delier (acute verwardheid) en het ontwikkelen van een longontsteking.

In het buitenland ziet men ook kansen om telemonitoring in te zetten en zo de zorgketen met elkaar te verbinden. Vanuit het UMC Utrecht heb ik samen met een aantal Europese academische centra een grote subsidieaanvraag ingediend waarbij eHealth en ‘empowerment van de patient’ centraal staan. Of deze subsidie daadwerkelijk wordt toegekend hopen we deze zomer te horen. Spannend!

Thuis herstellen na een operatie

Een mooi voorbeeld hoorde ik van dr. David Konrad van het Karolinska universiteitsziekenhuis in Stockholm. Eén van de strategieën daar is om het aantal chirurgische procedures in dagopname te verdubbelen. De patiënt gaat dus dezelfde dag na de operatie nog naar huis. En dit zal niet alleen de simpele kijkoperaties betreffen.

Dit doen zij enerzijds om de kosten te beheersen, en anderzijds met de gedachte dat herstel in eigen omgeving beter is voor de patiënt.

Maar hoe kun je deze patiënten monitoren wanneer ze thuis herstellen? Hoe kun je alarmen triggeren op basis van achteruitgang? Dit vraagt om een héél andere aanpak dan alleen de inzet van reguliere thuiszorg. Hiervoor is een veiligheidsvangnet nodig met inzet van (beeld)communicatie en wearables voor draadloze monitoring. Mogelijkheden die zowel ik als ook het Karolinska universiteitsziekenhuis de komende jaren verder wil benutten.

Wordt de juiste patiënt naar huis gestuurd?

'Niet alleen thuis, maar juist ook in het ziekenhuis is nog zoveel te verbeteren als we technologie beter gaan benutten' Niet alleen thuis, maar juist ook in het ziekenhuis is nog zoveel te verbeteren als we technologie beter gaan benutten. Dagelijks stroomt de spoedeisende hulp (SEH) vol met patiënten die in meer of mindere mate acuut hulp nodig hebben voordat de situatie verder verslechterd. In Nederland vindt triage doorgaans door een verpleegkundige plaats die je een bepaalde kleurcode toewijst afhankelijk van urgentie.

Maar is het terecht dat die ene patiënt vervolgens niet wordt opgenomen in het ziekenhuis na zijn bezoek aan de SEH? Maken we de juiste keuzes? Toen John Welch, verpleegkundig specialist op de Intensive Care van het University College London ziekenhuis mij dit vertelde dacht ik, verrek, daar liggen ook mogelijkheden! Gaan deze patiënten thuis vervolgens niet alsnog achteruit? Je kunt je voorstellen dat het thuis monitoren van deze patiënten ook enorm waardevol kan zijn.

Patiënten 'patchen' met een slimme pleister

Onlangs sprak ik SEH-arts Ryan Arnold van het Christiana Care ziekenhuis in Amerika. Daar is de situatie op de SEH heel schrijnend. Hij gaf aan dat patiënten soms wel 8 uur moeten wachten voordat ze gezien worden door een dokter. Zij bekijken daarom nu de mogelijkheid om al deze patiënten te ‘patchen’ met een slimme pleister, om zo continu de vitale waarden te hebben en hierop te kunnen alarmeren.

Niet alleen hopen zij te voorkomen dat patiënten op de SEH verder onderuitgaan. Ook kunnen ze zo beter prioriteren. Wie kan meteen naar huis? Wie hoort op de verpleegafdeling thuis? En wie dient meteen opgenomen te worden op de Intensive Care? Bovendien wordt ‘bewijs’ verzameld van de vitale stabiliteit – indien de patiënt al enkele uren continu gemeten wordt – om hem al dan niet op basis van de vitale waarden naar huis te kunnen sturen.

Dr. Taco Blokhuis (traumachirurg, mijn copromotor), dat ben ik, Prof. dr. Cor Kalkman (anesthesioloog, mijn promotor)

Slimme en gepersonaliseerde alarmering

De hierboven geschetste voorbeelden zijn daarentegen alleen mogelijk als we in staat zijn om slimme en gepersonaliseerde alarmering te ontwikkelen. Op dit moment is er nog geen gepersonaliseerd en ‘zelflerend’ algoritme beschikbaar die een continue stroom aan vitale functies kan analyseren én integreren met de andere – beschikbare real-time – informatie van de patiënt.

Professor Rademakers van het Universitair Ziekenhuis in Leuven vertelde mij dat hij geïnteresseerd is om zogeheten ‘machine learning’ te combineren met het eigen EPD, om zo verschillende kritieke events te kunnen voorspellen. In de toekomst zullen zulke zelflerende algoritmen gekoppeld aan het EPD ons betrouwbaar kunnen informeren wanneer een patiënt hulp nodig heeft. En welke gepersonaliseerde behandeling het meeste resultaat geeft. Dat zou gaaf zijn!

Communicatie is key in de zorgketen

Ik verwacht dat al deze mogelijkheden in de nabije toekomst zeker onderdeel zijn van normale zorgprocessen. Telemonitoring van ziekenhuis naar huis biedt meer dan genoeg kansen.

'Communicatie tussen alle verschillende (ziekenhuis)systemen in de hele zorgketen is een must' Al deze mogelijkheden hebben echter één ding gemeen: communicatie tussen alle verschillende (ziekenhuis)systemen in de hele zorgketen is een must. Zowel het ziekenhuis als de huisarts, patiënt en diens mantelzorger zullen actief met elkaar moeten kunnen communiceren.

Conclusie? Als dat geregeld is zou het zo maar kunnen dat u binnen 5 jaar na een grote operatie meteen naar huis wordt ontslagen en meetapparatuur meekrijgt!

Er staat dus heel veel te veranderen. Ik ben erg benieuwd naar uw mening over de mogelijkheden en barrières!