Patiëntgegevens overtypen in het EPD: dat is toch waanzin!
Veel wordt er geschreven en gesproken over het belang van patiëntgegevens in handen van de patiënt zelf. Maar stel, u bent een zorgverlener, hoe ontzettend belangrijk is het dan wel niet dat u alle informatie als ziektegeschiedenis, informatie van andere zorgverleners en zelf gemeten data van de patiënt eenvoudig bij elkaar hebt? Toegankelijk op elke plaats en op elk gewenst moment? Hoe logisch dit ook lijkt, helaas is dit voor de meeste zorgverleners anno 2018 nog steeds een illusie. Zo zag ik laatst nog een medisch specialist bloeddrukken overtypen in het EPD, dat is toch waanzin.
Data uit het ziekenhuis is nog wel in het EPD in te zien. Zodra data echter van buiten de muren van het ziekenhuis komt, wordt het lastiger. Als we digitale zorg geen volledig onderdeel van het patiëntendossier maken, dan wordt het dagelijks gebruik voor zorgverleners een drama. Gelukkig komt hier beetje bij beetje verandering in.
Wat doet de overheid?
Alvorens ik op de oplossing voor dit probleem inga, toch even een kort uitstapje. Meestal wordt namelijk bij dit soort grote vraagstukken als eerste naar de overheid gekeken. Men roept dan dat de overheid standaarden moet maken. Of dat de overheid een landelijk elektronisch patiëntendossier beschikbaar moet stellen. Tegenstanders wijzen juist weer op gevaren rondom privacy. En zo 'roepen' de meesten maar wat. Wat velen niet weten, is dat er door de overheid (en zorgverzekeraars) al ontzettend veel gedaan is, zoals het LSP en het beschikbaar maken van veel (internationale) standaarden.
'En zo 'roepen' de meesten maar wat'
Hieronder kort drie belangrijke ontwikkelingen op dit gebied die relevant zijn bij de oplossing voor het eerdergenoemde probleem.
LSP
Allereerst is er sinds 2012 het 'Landelijk SchakelPunt (LSP)'. Na toestemming van de patiënt kunnen zorgverleners in het ziekenhuis met dit netwerk patiëntgegevens inzien van de huisarts of apotheek (LSP is dus zelf geen database). Zorgverzekeraars financieren het LSP en de mogelijkheden zullen de komende jaren verder worden uitgebreid.
MedMij
Een tweede veelgehoorde term is MedMij. Dit is - in tegenstelling tot wat veel mensen denken - geen patiëntendossier maar een afsprakenstelsel met technische standaarden als HL7 FHIR en juridische richtlijnen. Daarmee kunnen patiëntgegevens veilig tussen zorgsystemen en de patiënt zelf worden uitgewisseld. Zo spreekt iedereen dezelfde 'taal' en kunnen bedrijven 'Persoonlijke GezondheidsOmgevingen' (PGO's) maken waar patiënten toegang tot hun eigen gegevens hebben (MedMij maakt zelf geen PGO).
Zorginformatiebouwstenen
'Zib's zijn dus reuzehandig'Een laatste belangrijk begrip is de Zorginformatiebouwsteen (zib). Zo'n zib beschrijft nauwkeurig wat er over een bepaald item van het zorgproces (bijvoorbeeld bloeddruk, gewicht, allergie) van de patiënt moet worden vastgelegd. De gedachte daarbij is dat als je informatie wilt uitwisselen je in elk geval ervoor moet zorgen dat als je het over die informatie (bijvoorbeeld bloeddruk) hebt, iedereen dit op eenzelfde manier opschrijft en er hetzelfde mee bedoelt. Zib's zijn dus reuzehandig, omdat we daarmee kunnen zorgen dat tussen systemen we niet alleen dezelfde taal (technische standaard) spreken maar ook hetzelfde bedoelen (zib). Ideaal!
Thuismeetgegevens direct beschikbaar in het EPD
Nu veel ingrediënten om patiëntgegevens uit te wisselen voorhanden zijn, moeten we vooral zelf in actie komen. Op sommige plaatsen is dit deels al gedaan, bijvoorbeeld door gegevens uit te wisselen via HealthKit (Apple) met bepaalde EPD-systemen. Maar dit is nog niet overal mogelijk en gaat momenteel in Nederland nog om beperkte gegevens. Daarom moeten in mijn ogen meer leveranciers van ICT-systemen in de zorg in actie komen en via technische standaarden en zib's verbindingen voor de uitwisseling maken.
'Nu veel ingrediënten om patiëntgegevens uit te wisselen voorhanden zijn, moeten we vooral zelf in actie komen'
Om zelf niet aan de zijlijn te staan en te laten zien wat er nu al mogelijk is, heeft afgelopen jaar ons technisch team samen met een technisch team van Chipsoft keihard gewerkt om - gebruikmakend van de standaarden - patiëntgegevens met elkaar uit te wisselen. De koppeling, gebaseerd op Zorgplatform maakt het mogelijk dat thuismetingen die een patiënt met cVitals doet direct beschikbaar zijn in het EPD van de zorgverleners, in dit geval in HiX. Ook al is HiX als eerste EPD op Zorgplatform aangesloten, dit kan in feite ook elk ander EPD zijn.
Hoe dit er in de praktijk uitziet, is in onderstaande korte video te zien. Ook geven cardioloog, ICT- manager en een patiënt van de Reinier Haga Groep (die er als eerste meewerken) hun eerste reactie:
eHealth net zo simpel als het aanvragen van een laboratoriumtest
Zo'n koppeling maakt digitale zorg voor zorgverleners net zo eenvoudig als het aanvragen van een laboratoriumtest. Geen aparte systemen meer of drie keer inloggen, maar gewoon alles vanuit het eigen scherm waarmee de zorgverlener al werkt. Concreet betekent dit dat bij bovenstaand voorbeeld het volgende is ingeregeld:
1. Aanvragen van thuismeten voor een patiënt
Zorgverleners hoeven geen gegevens over te typen, maar kunnen een patiënt direct vanuit het EPD voor thuismeten aanmelden. Wij krijgen een signaal welk programma van toepassing is (bijvoorbeeld COPD, hartfalen, hypertensie) en zorgen dat binnen 1 tot 2 dagen de patiënt de benodigde meetapparatuur ontvangt, passend bij wat de verzekering in de betreffende situatie vergoed. Indien nodig krijgt de patiënt instructie aan huis van één van onze installateurs. Nu kan het thuismeten beginnen.
2. Acties kunnen nemen in geval van een alarm
Thuismeten volgt de medische richtlijnen voor het betreffende ziektebeeld. Dit betekent dat de cVitals-app patiënten 'opdrachten' geeft wanneer zij metingen moeten doen of bijvoorbeeld klinische vragen moeten beantwoorden. Omdat het thuismeetprogramma persoonlijk is ingesteld, slaat de app automatisch alarm wanneer er een verhoogd gezondheidsrisico is en krijgt de zorgverlener direct bericht in het EPD als actie nodig is. De zorgverlener kan vervolgens direct in HiX actie nemen, bijvoorbeeld door een cContact videogesprek te starten dat dankzij onze Cisco-integratie via het netwerk beschikbaar kan worden gemaakt. Of door met 1 klik de alarmmelding door te zetten naar de aangesloten huisarts of thuiszorg in de regio voor een huisbezoek.
3. Ruwe data centraal beschikbaar
'Dan heeft de zorgverlener alle patiëntgegevens bij de hand' Als laatste stap is straks ook de ruwe data in het EPD beschikbaar. Dit kan in HiX zijn, zoals in het eerdergenoemd voorbeeld, maar ook in andere EPD's als er andere zorgverleners aangesloten zijn en de patiënt toestemming heeft gegeven. Dan heeft de zorgverlener alle patiëntgegevens bij de hand en kan hij of zij gegevens van ziektegeschiedenis, labuitslagen, medicatie en thuismeetgegevens combineren. Bij Hartwacht - waar er ook een koppeling met het EPD CardioPortal van Cardiologie Centra Nederland is - ervaren we nu al wat dit betekent!
De toekomst
Deze stap is echt een grote doorbraak in de acceptatie van digitale zorg in mijn ogen. Nu wordt het mogelijk om digitale zorg niet alleen onderdeel te laten zijn van het zorgproces of de financiering van zorg. Nee, door deze stap wordt het mogelijk ook de gegevens uit verschillende systemen op de juiste plek te krijgen. En als we dat doen, worden zorgverleners volgens mij heel blij. Zij kunnen zich dan maximaal concentreren op datgene waar ze zoveel jaren voor hebben geleerd: de beschikbare patiëntgegevens combineren met het persoonlijke verhaal en situatie van de patiënt en met hun eigen ervaring, en zo de allerbeste zorg bieden!
Oproep aan alle leveranciers van zorgsystemen
'Laten we samen werk maken van de uitwisseling van patiëntgegevens op een open manier tussen verschillende systemen' Ik wil dan ook afsluiten met een oproep aan alle leveranciers en makers van apps, zorgdossiers en andere systemen in de zorg om over hun eigen schaduw heen te stappen. Laten we samen werk maken van de uitwisseling van patiëntgegevens op een open manier tussen verschillende systemen. Niet door allemaal maatwerk geknutsel en koppelingen, maar op een schaalbare manier met moderne technieken en internationale standaarden. Het voorbeeld in dit blog, laat zien dat dit kan. Let's do it!
